به نقل از «فارس»

اهمیت گفتمان مناسب خانواده‌ها با جوان و نوجوانان/چطور واقعیت را از مجاز تشخیص دهیم؟

تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۰۱۱۰۳

گروه خانواده ـ زهره سعیدی: همه رسانه‌ها تلاش دارند متعاقب رسالتی که برعهده دارند، درست یا غلط اطلاعات را به گونه‌ای به گوش مخاطب برسانند که باور پذیر باشد و ذهن مردم آن را قبول کند حال برخی اطلاعاتی نادرست و دروغین برای فریب افکار عمومی منتشر می‌کنند و اهداف سیاسی مغرضانه نیز ممکن است داشته باشند و با ذهن گروه‌های مختلف سنی افراد بازی می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

طبق تحقیقات هر چقدر که خبرهای دروغ بیشتر نشر پیدا کند، باور پذیری آن نیز از سوی مخاطب بیشتر می‌شود. بدین گونه است که این روزها به دلیل آشوب‌هایی که در سراسر ایران از سوی اغتشاش گران ایجاد شده، خبرهای کذب زیادی از سوی رسانه‌های آنسوی آبی منتشر می‌شود که البته میزان زیادی از آنها نیز از سوی مخاطب باور می‌شود، هر چقدر هم که دروغ باشد. خیلی از این خبرهای کذب در فضاهایی چون اینستاگرام با سرخط‌های برجسته به خورد ذهن مخاطب داده می‌شود و مردم با دیدن آنها تصورشان این است که اتفاقات مهیبی در کشور در حال رخ دادن است و جوانان و نوجوانان هم براساس آن ممکن است دچار هیجانات کاذب زیادی شوند.

تحقیقات دیگری نشان می‌دهد که تنها یک بار رویارویی با خبرهای دروغین باعث می‌شود که این نوع خبرها در نظر افراد واقعی به نظر برسند، هر چند که در فضای مجازی مطرح شوند اما اینکه چقدر اخبار فضای مجازی قابل اعتماد است و چطور خانواده‌ها می‌توانند مدیریتی صحیح بر شناخت فرزندانشان از این خبرهای کذب از واقعی داشته باشند، مسئله مهمی است که این روزها نیاز به واکاوی و بررسی بیشتر دارد. به همین دلیل «مریم اسحاقی، مشاور خانواده و کارشناس مطالعات زن و خانواده» در این باره مسائلی را با خبرگزاری فارس در میان گذاشتند که مشروح آن را می‌خوانید:

مریم اسحاقی مشاور خانواده

*در ارتباط با اهمیت توجه به رذیلت دروغ در خانواده و اثرگذاری منفی آن بین اعضا ، اینکه چقدر فضای مجازی می‌تواند چالش‌های زیادی در خانواده مبنی بر صحت و سقم مسائل ایجاد کند، توضیح بفرمایید؟

مقدمتا عرض کنم که درباره دروغ خیلی از فرضیه‌ها در خانواده به اشتباه مطرح می‌شود مثلا دروغ مصلحتی ، به تعبیر برخی یعنی دروغی که از حالت بحران افراد یا شرایط را خارج کند ، درحالیکه خود کلمه دروغ برای بحران و مدیریت کردن آن آسیب زا است و ممکن است یک خانواده را درگیر و چالش‌هایی بین فرزندان و والدین ایجاد کند، درحالیکه ریشه آن دروغ را بارها عزیزان مورد توجه قرار داده‌اند و من خیلی روی این مبحث تمرکز نمی‌کنم.

اما درباره بحث دروغ و فضای مجازی باید بگویم که معنی مجاز را خانواده ها باید به طور صحیح به فرزندانشان آموزش دهند، اصلا مجاز یعنی چه ؟ خود مجاز یعنی به کار بردن کلمه‌ای در معنای غیر حقیقی و وقتی این تعریف در خود کلمه نهفته شده، ما باید به عزیزانمان این آموزش را بدهیم که حقیقی یعنی تلاش و علم بیشتر در موضوعی که در فضای مجازی ارائه می‌شود . یعنی هر چیزی را نباید در این فضا قبول و باور کرد، مگر با علم و دانش خودمان سنجیده شود.

این فضای مجازی می‌تواند حتی یک روزنامه، اینستاگرام، واتس آپ و خیلی جاهای دیگر باشد که ما آن را نمی‌بینیم و زمانی که آن را نمی‌بینیم و مخاطبان واقعی همدیگر را نمی‌بینند، می‌شود مجازی.

*چقدر این فضای مجازی می‌تواند صحت داشته باشد ، آیا صفر تا صد باید آن را بپذیریم؟

با توجه به اینکه بازه «فضا» در کنار «مجاز» قرار می‌گیرد، از فضای رادیو ، تلویزیون تا روزنامه و فضاهای مختلف گوشی‌های همراه را دربر می‌گیرد . اینها دو کلمه‌ای هستند که ما نمی‌توانیم صفر تا صد روی آن شناخت داشته باشیم. موضوعی که خیلی مواقع روی آن تأثیر دارد ، تصویرسازی تخیلی است که در فضای مجازی بسترسازی می‌شود. این بسترسازی باعث می‌شود که خانواده‌ها نتوانند خیلی به فرزندانشان این را القاء کنند که مثلا این موضوع دروغ است، این متن، شکل، مصاحبه دروغ است چرا که ما اشاره به تخیلی و تصویرسازی کردیم.

*پس خانواده‌ها چه کار باید در این رابطه انجام دهند؟

آنچه نقطه مقابل این مفاهیم قرار می‌گیرد، علم و شناخت به موضوع است.  پدر و مادر باید این شناخت و علم را داشته باشند تا به فرزندشان انتقال دهند، موضوعی که الان در حال مطالعه در فضای مجازی است، به این دلائل احتمال دارد که کذب باشد. تازه با توجه به اینکه من در بحث خانواده مشاوره می‌دهم کاملا به این نتیجه رسیدم که اعمال نظر کردن به طور جدی برای فرزندان در حال حاضر یک موضوعی است که عزیزان را دچار بحران کرده است.

 *این را شفاف‌تر مطرح می‌کنید... منظورتان این است که نباید در این زمینه‌ها خانواده ورود کند و والدین اجازه دهند که بچه‌ها هر مسیری را بروند؟

ببینید منظورم این است که به هرحال جدیت در فضای مجازی قابل بررسی است منتها رفتارهایی هم در کنار این بررسی قرار می‌گیرد و باعث می‌شود فرزندان ما آنها را بهتر بپذیرند. بهترین حالت این است که والدین با فرزندان چالش نکنند که مثلا الا و بلا همین گزینه‌ای که الان مطرح شده، دروغ است. اما کاری که باید انجام داد این است که شناخت صحیح به فرزندان باید داد.

مثلا فرزند اعتراض می‌کند و می‌گوید که مادر شما از کجا می‌دانید که این موضوع دروغ است؟ آنقدر باید مادر یا پدر آگاهی و مطالعه داشته باشند که پاسخ دهند پسرم یا دخترم من احساس می‌کنم، علم ، درک  و شعور اجتماعی‌ام به من می‌گوید که این گزینه‌ها با هم نمی‌خواند اما اینکه صفر تا صد بگویید چون من این را می‌گویم پس فلان موضوع غلط است! اصلا جواب نمی‌دهد. چرا که نسل جدید امروز بلوغ فکری‌شان خیلی جلوتر از سنشان است.

امروز عزیزانی برای مشاوره نزد من می‌آیند که مثلا هجده سال سن دارند اما به طور جد بیست و پنج ساله هستند، چرا که هوش‌بهر بالا با تحلیل‌های قوی از آنها می‌بینم، پس باید برای اینکه به بچه‌ها دروغ بودن یک مطلب را نشان دهیم، باید مستندات درست داشته باشیم و بهترین مستندات هم تعریف مجاز و واقعیت است. زمانی که فرزندمان خودش مطالعه می‌کند ، متوجه می‌شود که معنای غیرحقیقی و مجاز چیست و با همین واژه مجاز و دقت بر آن می‌فهمد که خیلی چیزها در این فضا می‌تواند دروغ باشد.

نکته دیگر اینکه خیلی کتاب‌ها به شناخت ما از واقعیت و مجاز و فضای مجازی کمک می‌کند، بنابراین به فرزندانمان باید پیشنهاد کنیم که برای علم آموزی بهتر مطالعه داشته باشند.

*پدر و مادر چطور می‌توانند با فرزندشان ارتباط بگیرند که آنها حرف والدین را قبول کنند؟

رفتار پدر و مادر در این زمینه مهم است اینکه برخی والدین براساس حاکمیت و اقتداری که از دوران کودکی روی بچه‌ها داشتند، آنها را تربیت کرده‌اند اما این اقتدار در سال‌های بعد اثر معکوس دارد و ممکن است دیگر حرفشان خریدار نداشته باشد. درستش این است که باید چند گزینه را پیش پای بچه‌ها بگذارند، منتها خیلی عامیانه نه با چالش ، نه بحران و نه طوری که بچه‌ها آن را نپذیرند.

در کنار همه این مسائل ما باید نسبت به شرایط فعلی جامعه نیز توجه داشته باشیم و در این چالش‌ها کمک کنیم به بچه‌ها که بدانند چه چیزهای غلط و چه چیزهایی صحیح است. به نظر من رها کردن خیلی مهم است اینکه آرام موضوعات را مورد تحلیل قرار دهیم مثل اینکه بررسی کنیم آیا الان خانم ایکس یا آقای ایکس فلان حرفی که می‌زند ، درست است یا غلط؟ اینها نیاز به بررسی دارد مثلا یک زمان در جامعه بحث می‌افتد که یک نوع میوه گران شده است، باید خودمان آن را بدون اینکه چشم بسته قبول کنیم، بررسی کنیم و اطلاعاتمان را بالا ببریم و بعد با علمی که داریم درباره گرانی یا گران نشدن آن صحبت کنیم. تازه اینجا تحلیل محتوا معنی می‌گیرد، نباید اجازه دهیم به راحتی هر کسی هر داده‌ای را در فضای مجازی برای ما ارسال کرده و ما آن را بپذیریم.

بنابراین با منطق و شناخت بهتر می‌توانیم نتایجی بگیریم که از قبول دروغ‌ها جلوگیری شود. من اشاره جدی به نوجوانان می‌کنم چرا که در جلسات مشاوره زیاد آنها را می‌بینم و با آنها صحبت می‌کنم ، عزیزان نوجوان باید در هر سبکی علم آموزشی و کتابخوانی داشته باشند، آن زمان هشیارانه موضوعات را می‌توانند قبول کنند ، حداقلش این است مفاهیمی که فضای مجازی می‌خواهد به اذهان القا کند را به راحتی نمی‌پذیرید . علم آموزشی و شناخت مسائل به وجود آمده باعث می‌شود که ما به فضای مجازی صد امتیاز ندهیم ، یک داده‌ای به اطلاعات ما وارد شده، اما اینکه باورش بکنیم یا خیر با علم و شناخت فراهم می‌شود ، با جلساتی که می‌توانیم شرکت کنیم، کتاب‌هایی که بخوانیم و کلاس‌های مختلف که حضور داشته باشیم.

در هر حال جوانان ما خیلی هم دم دستی نیستند، خیلی از شرایطی که الان جوانان و نوجوانان ما در آن قرار گرفته‌اند، در علم بنده نیست که درباره‌اش جزئی صحبت کنم اما به هرحال به دلیل نداشتن شناخت ممکن است دچار تضاد رفتاری شوند، این شناخت هم برگرفته از فضای مجازی تا حدودی می‌تواند باشد که مثبت یا منفی است و هر کس نگاهی از دید خود دارد.

*برخی از والدین می‌گویند که اگر گوشی‌های‌ همراه را از بچه‌هایشان بگیرند یا اینکه اقتدارگرایانه در زمینه ارتباط بچه‌هایشان با فضای مجازی برخورد کنند، جواب می‌دهد. نظر شما در این رابطه چیست؟

ببینید بحث دروغ پردازی در فضای مجازی و وجود فضای مجازی در خانه ما یا همسایه نیست که ما بگوییم درست یا غلط است چرا که ما به آن  دسترسی نداریم، هر کس می‌توان در هر فضایی هر چه که دلش بخواهد قرار دهد و این ما هستیم که آن را قبول می‌کنیم یا اینکه تشخیص می‌دهیم دروغ است. هر کسی می‌تواند در این فضا خود را فرشته یا آدم بد جلوه دهد، آستانه نقش پذیری در فضای مجازی بسیار بالا باشد اما مهم این است که قدرت درک ما چقدر است . پدر و مادر باید آستانه تاب آوری شان را بالا ببرند و با فرزندانشان کار کنند وگرنه تهاجم، گرفتن گوشی یا چیزهای دیگر در این محیط هر چقدر که فضا را بسته تر کند، کمتر جواب می‌دهد.

والدین هر چه که گفتمان بهتری با فرزندانشان داشته باشند، مخاطب هر سن و هر شرایطی که باشد درباره آن بیشتر فکر می‌کند، چه برسد به اینکه یک بچه سیزده ـ چهارده ساله در سن بلوغ نیاز به گفت وگوی زیادی دارد. در نهایت اینکه پدر و مادر می‌توانند به فرزندشان بگویند که پسرم یا دخترم من این استنباط را از این موضوع  دارم و آن را در اختیار تو می‌گذارم، باز خودت فکر کن و نتیجه بگیر.اینکه مادر  و پدر بگویند همین که هست و همین که من می‌گویم را باید رعایت کنی، اصلا جواب نمی‌دهد خصوصا در رنج سنی که نیاز به رشد تربیتی بچه‌ها دارند، یعنی از سن یازده سالگی به بعد که اصلا جواب نمی‌دهد و تنها گفت وگوی مسالمت آمیز با آرامش ، تحلیل محتوا و علم به موضوع باعث می‌شود که مخاطب به صحبت‌های شما توجه کند.

*در ارتباط با نوجوان‌هایی که در سن هیجان پذیری هستند، آیا پدر و مادر باید آنها را مدیریت کنند یا خیر؟

من معتقدم مدیریت هیجان امکان ندارد، اگر کودک و فرزند من هیجان نداشته باشد از نظر روانشناسی دچار مشکل است بنابراین باید اجازه دهیم در هر شرایطی هیجانات بچه‌ها بروز پیدا کند. منتها فهم از موضوعات خیلی مهم است ، باید موضوعات درست تفهیم شود من خیلی روی این موضوع کار کردم و می‌گویم که مثلا اگر به پسرم حرفی بزنم باید اینطور باشد که چند موضوع و راهکار را به او نشان دهم و بگویم اگر اینکارها را بکنی، توان، شخصیت، وقت و انرژی‌ات هدر می‌رود اما اگر این گزینه‌ها را جلوی یک سری مسائل بگذاری، می‌توانی به نتیجه درست برسی و این خیلی مهم است.

الان برخی از نوجوانان و جوانان تمایل به دوستی های غیرمجاز دارند و تعریف متفاوتی از جنسیت دارند ، والدین هم بایدبه عنوان راهنما گزینه‌های مختلفی بدهند و خطی برایشان مشخص کنند مثلا خط قرمزهای روابط را برایشان شفاف کنند تا آنها بتوانند شناخت درستی از فضا داشته باشند. حتی می‌توان پیشنهاداتی مثل ورزش‌های سالم و تغذیه مناسب را به بچه‌ها داد تا آن بعد عاطفی و هورمونی جوان مدیریت شود. وقتی فرزند ما راه درست و تعریف درست از رابطه را می‌یابد، می‌تواند تا حد زیادی از آسیب‌ها مصون بماند البته نه پیشگیری کامل اما برخی مشکلات کاهش پیدا می‌کند.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: مشاور خانواده والد فرزندی نوجوان و فضای مجازی دروغ پردازی 17 هزار دروغ باعث می شود فضای مجازی فضای مجازی داشته باشند داشته باشیم خانواده ها پدر و مادر بچه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۰۱۱۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دهه کرامت فرصتی مناسب برای تببین جایگاه اهل بیت علیهم السلام

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای گیلان ؛ آیت الله رسول فلاحتی امروز در نشست هماهنگی ویژه برنامه‌های دهه کرامت گفت: دهه‌ی کرامت فرصت مناسبی است تا رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی با محتوا سازی و تببین معارف دینی جایگاه اهل بیت علیهم السلام به ویژه حضرت معصومه سلام الله علیها و امام رضا علیه السلام در کنار ایجاد شادی تلاش کنند.
نماینده ولی فقیه در گیلان نصب سخنان و روایت کوتاه از ائمه اطهار (ع) در مناطق مختلف را یکی از راه‌های تببین جایگاه اهل بیت (ع) به عنوان جهادگران عرصه تبیین و ارزش‌های اسلامی دانست و افزود: باید با استفاده از ظرفیت همه دستگاه‌های اجرایی و رسانه‌ها و با مشارکت مردمی به ویژه در این دهه برای اجرای کار‌های فرهنگی اثرگذار، برنامه ریزی و اقدام شود.
وی با تاکید بر اینکه در مساجد باید با جوان گرایی، نشاط و امید را در جامعه ایجاد کرد، گفت: برگزاری نشست‌های فصلی با حضور امامان جماعت و طلبه‌های جوان در پیشرفت کار‌های فرهنگی در جامعه بسیار موثر است.
حجت الاسلام و المسلمین مجتبی اشجری رییس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی گیلان نیز در این نشست با تشریح مهمترین برنامه‌های دهه کرامت گفت: در دهه کرامت بیش از ۴۰۰ برنامه در نقاط مختلف استان برگزار خواهد شد.
همچنین در این نشست هر یک از اعضای ستاد بزرگداشت دهه کرامت استان گیلان برنامه‌های خود را بیان کردند.
۲۱ تا ۳۱ اردیبهشت مصادف با یکم تا یازدهم ذی القعده، میلاد حضرت معصومه (س) تا میلاد امام رضا (ع) دهه کرامت نامگذاری شده است.